Sodyum Bi Karbonat
Sodyum bikarbonat, kimyasal formülü NaHCO3 olan beyaz kristalize bir tozdur. Halk arasında kabartma tozu olarak da bilinir. Bu madde sodyum, hidrojen, karbon, oksijen elementlerinden oluşur. Sodyum bikarbonat, hafif alkali bir özelliğe sahiptir ve sudaki pH değerini artırabilir. Ayrıca, asidik ortamlarda asidi nötralize edebilir.
GENEL ÖZELLİKLERİ
Kimyasal Yapısı
Üç oksijen atomunu, sodyum, hidrojen ve karbon atomlarıyla bir araya gelerek sodyum bikarbonat molekülünü oluşturur. Kimyasal formülü NaHCO3 olarak ifade edilir.
Fiziksel Yapısı
Sodyum bikarbonat, beyaz, kristalimsi bir toz formundadır. Bu tozun kristalleri ince yapılıdır ve gözle görülebilen bir tane tek kristali yoktur. Toz, hafif alkali bir tadı vardır ve hafifçe alkali bir kokusu vardır. Suda çözünür ve suyla temas ettiğinde hafif bir köpük oluşturabilir.
Erime Noktası
Sodyum bikarbonatın (NaHCO3) erime noktası yaklaşık olarak 50°C (122°F) civarındadır.
Yoğunluk
Sodyum bikarbonatın yoğunluğu yaklaşık olarak 2.20 gram/cm³ civarındadır. Bu değer, sodyum bikarbonatın yoğunluğunun standart koşullarda (20°C ve 1 atm basınç) olduğunu belirtir.
Kaynama Noktası
Sodyum bikarbonatın (NaHCO3) belirgin bir kaynama noktası yoktur. Bu madde ısıtıldığında önce su buharı ve karbon dioksit gibi gazlara ayrışır. Bu nedenle, sodyum bikarbonatın bir kaynama noktası değil, bir termal bozunma sıcaklığı vardır. Bu termal bozunma, ısıtıldığında sodyum bikarbonatın ayrışarak su buharı, karbon dioksit ve sodyum karbonat gibi ürünlere dönüşmesini ifade eder. Bu ayrışma süreci, yaklaşık olarak 50-180°C arasında gerçekleşir, ancak kesin sıcaklık değeri koşullara bağlı olarak değişebilir.
Kimyasal Dayanıklılık
Sodyum bikarbonat (NaHCO3), genel olarak kimyasal dayanıklı bir madde olarak kabul edilir. Yani, birçok kimyasal madde ile temas ettiğinde genellikle reaksiyona girmez veya bozulmaz. Ancak bazı durumlarda, özellikle yüksek konsantrasyonlarda veya belirli koşullar altında, sodyum bikarbonatın kimyasal dayanıklılığı sınırlı olabilir.
Örneğin, asidik maddelerle temas ettiğinde sodyum bikarbonat karbon dioksit ve su gibi ürünlere ayrışabilir. Bu nedenle, güçlü asitlerle veya bazlarla temas ettiğinde reaksiyona girebilir.
Çözünürlük
Sodyum bikarbonat, su içinde iyi çözünen bir maddedir. Suda çözünerek hidrojen iyonlarına karşı alkali (bazik) özellik gösterir.
Termal Dayanıklılık
Yüksek sıcaklıklarda termal bozunma yaşayabilir. Bu sıcaklıklarda su buharı, karbon dioksit ve sodyum karbonata ayrışabilir.
ÜRETİM
ÜRETİM AŞAMALARI
Sodyum bikarbonatın endüstriyel üretimi, genellikle Solvay Süreci olarak adlandırılan bir yöntemle gerçekleşir. Bu süreç, temel olarak sodyum klorür (sofra tuzu) ve kalsiyum karbonat (kireçtaşı) gibi hammaddelerin kullanılmasıyla gerçekleşir.
Kalsiyum karbonat (CaCO3) ve sodyum klorür (NaCl) karışımı, yüksek sıcaklıkta ve yüksek basınç altında reaksiyona girerek soda külü (sodyum karbonat, Na2CO3) oluşturur.
Oluşan soda külü, sudan ayrıştırılır. Bu, çözelti içindeki kalsiyum klorürün çökmesi ile gerçekleşir. Ayıklanan soda külü, karbon dioksit (CO2) ile reaksiyona sokularak sodyum bikarbonat (NaHCO3) ve su oluşturulur.
Oluşan sodyum bikarbonat çözeltiden ayrıştırılır.Ayıklanan sodyum bikarbonat, kurutulur ve ince bir toz haline getirilir.
KULLANIM ALANLARI
Kimya Endüstrisi
Kimyasal endüstride çeşitli reaksiyonların bir parçası olarak kullanılır. Örneğin, bazik ortamların ayarlanmasında ve bazik çözelti hazırlamak için kullanılır.
Gıda Endüstrisi
Gıda sektöründe kabartma tozu olarak kullanılır. Ayrıca, mayalanmış ürünlerin yapısını güçlendirmek için de kullanılabilir.
Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri
Diş macunları, ağız gargaraları ve cilt bakım ürünlerinin bazılarında kullanılabilir.
Kağıt ve Selüloz Endüstrisi
Kağıt hamuru üretiminde kullanılır.
Farma-Biyoteknoloji
Antiasit özellikleri nedeniyle mide problemlerini hafifletmek için kullanılır.Biyoteknolojik süreçlerde pH düzenlemesi yapmak amacıyla kullanılır.
Atık Su Arıtma
Kirli sulardaki asitliği nötralize etmek amacıyla kullanılabilir.